بررسی شواهد ژئومورفیک سیلاب درّه رودخانه سیروان به منظور برآورد حداکثر دبی در دوره های بازگشت مختلف

استفاده از مطالعات ژئومورفولوژی، باتوجّه به پیشرفت های اخیر در هیدرولوژی دیرینه سیلاب، به عنوان مکمّلی برای نگرش های هیدرولوژی متداول مورد نیاز است. رودخانه سیروان به عنوان یکی از شاخص ترین رودخانه های واقع در غرب کشور، سیلاب های زیادی در طول سال داردو با توجّه به شواهد ژئومورفولوژیک موجود در مسیر جریان رودخانه، سیلاب های بزرگ تری نیز در گذشته داشته است. هدف این پژوهش، برآورد حداکثر دبی در دوره های مختلف 2 تا 1000 ساله، بر اساس شواهد ژئومورفولوژیک موجود در مسیر رودخانه هست. با شناسایی شواهد سیلاب های دیرینه در 17 مقطع از درّه رودخانه، به صورت سایت های مجزا نقشه برداری شد و نقشه با مقیاس 1:1000 تهیه گردید تا بر اساس آن بالاترین سطح تراز آب تعین شود. از نرم افزار land، hec-ras و gis جهت بازسازی چینه ها، ترسیم نقشه هاوتحلیل های هیدرولیکی بهره گرفته شد. نتایج نشان داد که حداکثر دبی سیلابی برای دوره 2 ساله،66/103 و برای دوره 1000 ساله 78/4785 مترمکعب بر ثانیه و تراز آب در دوره 2 ساله، 42/868 متر و برای دوره 1000 ساله 91/885 مترو تراز آب در حالت بحرانی برای دوره بازگشت 2 ساله،28/866 متر و برای دوره 1000 ساله 35/874 به دست آمد. حداکثر دبی لحظه ای رودخانه در سال های 1347 و 1352 با دبی 89/137 مترمکعب در ثانیه نشان داد که وقوع سیلاب های بزرگ دور از انتظار نیست. با استفاده از شاخص دیرینه تراز psi، می توان سیلاب های بزرگ (حداکثر دبی) را در کانال رودخانه از طریق نرم­افزار hec-rasو hec-georas برآورد و تشریح نمود. بهره گیری از شواهد ژئومورفولوژیک سیل، داده های بیشتری را برای داده های سیستماتیک در حوضهرودخانه های بدون ایستگاه های هیدرومتری فراهم کرده است و در نتیجه منجر به برنامه ریزی دقیق تر در طرّاحی سازه ها و پهنه های خطر سیلاب در حاشیه رودخانه می شود.